Artikel Bestuurlijke Toekomst gemeente Landsmeer fusiebesluit
Op 23 mei 2019 heeft de gemeenteraad van Landsmeer besloten om een bestuurlijke fusie na te streven, in ieder geval met Waterland en zo mogelijk ook met Oostzaan en Wormerland. In het raadsbesluit is ook opgenomen dat indien een bestuurlijke fusie niet haalbaar blijkt te zijn, onder voorwaarden een ambtelijke fusie bespreekbaar is.
De gemeenteraad wil hiermee bereiken dat:
- de bestuurskracht stevig wordt in de regio Zaanstreek-Waterland, waarmee meer invloed kan worden uitgeoefend op belangrijke thema's en ontwikkelingen in de regio;
- de gemeentelijke organisatie robuust wordt waardoor de kwetsbaarheid vermindert;
- de slagkracht vergroot wordt ten aanzien van de overheveling van taken vanuit het Rijk en andere grote opgaven;
- de ambities van de raad en normen van de dienstverlening aan inwoners en bedrijven kunnen worden gerealiseerd.
Belangrijke criteria
De gemeenteraad heeft een aantal belangrijke criteria aangegeven voor het aangaan van een bestuurlijke fusie:
- het behoud van de groene buffer: fusie met groen-landelijke gemeenten om ons heen;
- de samenvoeging mag niet leiden tot nieuwe discussie(s) binnen 7-10 jaar;
- een robuuste omvang van de nieuwe gemeente van ca. 50.000 inwoners;
- de gemeenten grenzen aan Landsmeer.
Wat is er na het fusiebesluit gedaan en waar staan we nu?
In 2019 en de eerste helft van 2020 zijn hierover met de genoemde gemeenten verkennende gesprekken gevoerd. Oostzaan en Wormerland hebben aangegeven dat zij op ambtelijk niveau willen samenwerken en geen bestuurlijke fusie nastreven. Oostzaan heeft daarbij wel aangegeven graag in gesprek te willen gaan over de toekomst en Landsmeer gevraagd nog geen onomkeerbare stappen te nemen. De raad van waterland heeft op 27 februari 2020 besloten om zowel bestuurlijk als ambtelijk zelfstandig te blijven. Dit betekent dat geen uitvoering kan worden gegeven aan het besluit van de raad van Landsmeer om een bestuurlijke of onder voorwaarden een ambtelijke fusie na te streven met Waterland, en zo mogelijk ook met Oostzaan en Wormerland. In juni 2020 heeft de raad hierover gesproken tijdens een beeldvormende raadsbijeenkomst. Tijdens deze bijeenkomst is geconcludeerd dat de meerderheid van de raad nog steeds achter het in mei 2019 genomen fusiebesluit staat. In april 2021 heeft de raad opnieuw gesproken over de bestuurlijke toekomst van Landsmeer. De raad heeft aan het college gevraagd om oriënterende gesprekken te voeren met de colleges van Purmerend en Amsterdam over de (on)mogelijkheden van een bestuurlijke fusie. Het college heeft deze gesprekken gevoerd. De uitkomst hiervan is dat zowel Purmerend (en Beemster) als Amsterdam in principe open staan voor een bestuurlijke fusie met Landsmeer. Het college heeft in september 2021 de raad hierover geïnformeerd. De raad gaat zich nu in de aankomende periode (4e kwartaal 2021) beraden op alle (on)mogelijkheden.
Wat is er zoal voorafgegaan aan het fusiebesluit
Al lange tijd wordt er gesproken over de bestuurlijke toekomst van Landsmeer. Sinds de raad in 2013 de Toekomstvisie voor gemeente Landsmeer vaststelde, hebben de gemeenteraad en het college diverse onderzoeken gedaan en gesprekken met de inwoners, ondernemers en met de regio gevoerd over de vraag: hoe kunnen we die nodige versterking toekomstbestendig regelen? En met wie, met welke groen-landelijke buurgemeenten? Mogelijkheden als ambtelijke samenwerking, ambtelijke fusie en bestuurlijke fusie zijn onderzocht en besproken; een burger enquête is gehouden.
In 2017 kwam de raad tot de conclusie dat een ambtelijke fusie niet haalbaar en ook niet wenselijk was. Het onderzoek en de aanbevelingen van SeinstravandeLaar ('Zelfbewust kiezen') lag hieraan ten grondslag. De gemeenteraad nam de aanbeveling over om te komen tot een bestuurlijke fusie. Daarbij werden de gemeente Waterland en Edam-Volendam als kansrijke partners genoemd.
Op 13 november 2018 heeft het college de raad het "Koersbesluit Bestuurlijke Toekomst Landsmeer" voorgelegd. Dit is het voorstel dat Landsmeer het voornemen heeft om met Waterland en Edam-Volendam te fuseren. Op 24 november 2018 heeft de gemeenteraad de motie vreemd aangenomen dat de raad – vóór zij zelf een besluit gaan nemen- een intensief participatie traject met inwoners wilden doorlopen. Op 24 januari 2019 heeft de raad ingestemd met een uitgebreid participatieproces, die het hele eerste kwartaal van 2019 duurde.
Op basis van alle onderzoeken en de input vanuit het participatieproces heeft de raad uiteindelijk op 23 mei 2019 besloten om een bestuurlijke fusie na te streven, in ieder geval met Waterland en zo mogelijk ook met Oostzaan en Wormerland.